روف گاردن چیست؟ همه چیز درباره روف گاردن

روف گاردن ایجاد شده بر بام ساختمان‌ها سبب استفاده بهینه از فضا، زیبایی محیط و خیلی مزایای دیگر شده و تحول بزرگی را در معماری مدرن ایجاد کرده است. در حالت کلی، می‌توان گفت که با روف گاردن یک باغ کوچک را به محل زندگی و محوطه خانه‌تان آورده و جلوه زیبایی را ایجاد خواهید کرد.
پس از اینکه با مفهوم روف گاردن آشنا شدیم و متوجه شدیم که روف گارد چیست در ادامه به مواردی مانند مزایا، معایب، روش‌های انجام آن و هر چیزی که درباره آن لازم است پرداخته‌ و اطلاعات کامل و جامعی درباره این هنر معماری در اختیار شما قرار داده‌ایم.

مراحل اجرای روف گاردن

همان‌طور که می‌دانید اجرای طرح روف گاردن در بام خانه کار آسانی نبوده و قرار است که شما در بام خانه خود پوشش گیاهی داشته باشید و این پوشش گیاهی نیز نیازمند بستر مناسب، آبیاری و نگهداری است. امکان دارد در مراحلی مانند کاشت یا آبیاری به سقف ساختمان آسیب وارد کرده و دچار صدمه به ساختمان شوید. برای همین باید موارد زیر تحت نظر متخصص بررسی شود.
اولین مرحله نقشه برداری و بررسی استحکام و تقسیم بار، بررسی نیاز و طراحی طبق آن و ایده‌پردازی است. سپس مرحله آماده سازی محیط، کارهایی مانند برق کشی، لوله کشی، سیستم‌های مراقبتی و دیگر سیستم‌های لازم طبق طرح است. بعد از این مراحل اجرای طرح شروع شده و به مرحله نهایی شدن می‌رسد.

در این مراحل، مرحله‌ای که بسیار مهم بوده مرحله آماده سازی بستر کشت گیاه بوده و باید دقیق و مناسب انجام شود. برای کشت گیاه و چمن که طرح اصلی روف گاردن بوده نیازمند اجزای اصلی و مهم زیر است.
1ـ ساختار و سازه سقف: کف روف گاردن، بام ساختمان بوده و باید توانایی و قدرت تحمل بار روف گاردن و طرح اجرایی را داشته باشد.
2ـ لایه محافظتی: قرار است که پوشش گیاهی را آبیاری کنیم و این کار سبب نشتی، نفوذ آب و چکه کردن سقف خواهد شد. برای جلوگیری از این کار سطح بام ساختمان را با صفحه نازکی از بتن سبک، عایق محکم، ورقه ضخیمی از پلاستیک، ورقه مسی یا حتی ترکیبی از این موارد پوشش می‌دهند که نوع پوشش بیش‌تر به طراحی و کاربرد بام سبز بستگی دارد. 
3ـ لایه زهکش: لایه زهکش در بالای لایه محافظتی بوده و برای آبیاری بهتر، از هرجای بام به سیستم آبیاری متصل می‌شود. لایه زهکش برای پشتیبانی محیط کاشت بوده و باید دارای مقاومت فشاری مناسبی باشد. همچنین مقداری آب اضافی همیشه در این لایه باقی می‌ماند که ممکن است سبب گندیدگی ریشه گیاه و خراب شدن آن شود. بنابراین از طریق خود بام، ناودانی و شیروانی و آبراه و کانال آب تخلیه می‌شوند.
5ـ محیط کاشت: محیط کاشت طبق نامی که داشته محیطی برای کشت و رشد گیاه بوده و باید وزن کمی داشته و خاک استفاده شده در آن از خاک معمولی متفاوت باشد.
6ـ لایه پوششی گیاه: این لایه، گیاه کشت شده خواهد بود. اگرچه می‌توان از هر نوع گیاهی برای روف گاردن استفاده کرد، اما باید شرایط خاص و خشک بام را در نظر گرفته و گیاهی برای رشد در عمق کم، شرایط کم‌آبی و آب‌هوای سرد و گرم انتخاب کرد. گیاه مخصوص بام بستگی به طرح و شرایط اقلیمی و سلیقه شخصی دارد.

مزایای روف گاردن

اجرای طرح روف گاردن برای ساختمان‌ها شامل مزایای زیادی از جمله موارد زیر هستند.
ـ زیبایی و آرامش: بام ساختمام در حالت عادی چهره زیبایی نداشته و تقریباً فضای غیرقابل استفاده‌ای است. روف گاردن سبب زیبایی و استفاده بهینه از آن شده و بام را تبدیل به محلی برای گذراندن اوقات فراغت کرده است.
ـ بهبود هوای محیط: با کشت گیاهان مختلف و ایجاد فضای سبز در بام‌ها موجب بهبود کیفیت هوا و خنک‌تر شدن آن شده و گرد و غبار موجود در اطراف را جذب خواهد کرد.
ـ صرفه‌جویی اقتصادی و افزایش سود: انجام طرح بام سبز ارزش مالی ساختمان شما را افزایش داده و از طرفی یک فضای سبز کوچک و اختصاصی به شمار می‌آید.
ـ عایق صوت و دما و حفظ رطوبت: به کاهش آلودگی‌های صوتی کمک کرده و از انتقال صداهای اضافی و از جذب گرما در فصول گرم و جذب سرما در فصول سرد جلوگیری کرده و رطوبت لازم را حفظ می‌کند. این موارد درنهایت سبب صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شوند.
از دیگر مزایای آن می‌توان به گسترش فضای سبز و زیستگاه جانوران، کاهش دی‌اکسیدکربن، تولید غذا و ترویج سلامتی و بهزیستی را نام برد.

معایب روف گاردن

در کنار مزایای خوب، اجرای طرح بام سبز شامل معایبی هستند که در زیر به آن پرداخته‌ایم.
ـ افزایش وزن ساختمان: بار وارد شده به ساختمان به سبب اضافه شدن خاک، آب و گیاهان دیگر افزایش یافته و ممکن است سبب نشست سقف ساختمان شود. البته برای جلوگیری از این مورد روش‌های مختلفی اختراع شده و تا حدود زیادی از این عامل جلوگیری می‌کنند.
ـ نفوذ ریشه به ساختمان: اگر عایق کاری سقف به درستی آنجام نشود یا از گیاهان با عمق زیاد استفاده شود، ممکن است ریشه گیاه به سقف نفوذ کرده و سبب آسیب دیدن آن شود.
ـ تعمیر و نگهداری: در کنار زیبایی و مزایایی که بام سبز داشته، نگهداری از آن نیاز به صرف زمان داشته و تعمیرات آن ممکن است هزینه‌بر باشد.
ـ فشار بر روی تأمین آب ساختمان: آبیاری و خروج آب اضافی از سقف باید مناسب باشد و در صورت نبود هیچ خروجی آب بروی بام، باید در پشت‌بام شیر آب نصب شود.

روش های اجرای روف گاردن

روف گاردن به سه گروه متراکم، گسترده و نیمه متراکم تقسیم شده و تقسیم‌بندی آن بر اساس عمق گیاه، نوع گیاه و تأسیسات موردنیاز برای اجرای آن صورت می‌گیرد. همچنین مواردی مانند تحمل بار ساختمان، زیرساخت و بودجه مالک در تقسیم‌بندی آن مؤثر است. اما برای آشنایی بیش‌تر، هر کدام را به‌طور کامل بررسی کرده‌ایم.

روف گاردن گسترده

این نوع از روف گارن با حداقل بار و تأسیسات طراحی می‌شود و نگهداری آسان و هزینه پایین‌تری دارد. این بام به دلیل بستر کاشت 5 تا 15 سانتی خود سبک بوده و بار محدود 70 تا 170 کیلوگرم را به ساختمان وارد می‌کند که ازاین‌رو برای ساختمان‌هایی که تحمل ظرفیت بار کمی دارند، مناسب خواهد بود. در این نوع از بام سبز گیاهانی مانند چمن و خزه و گیاهانی با ریشه کم کشت شده و زیاد کاربردی نبوده و بیش‌تر جنبه زیست محیطی دارد.

روف گاردن متراکم (متمرکز)

روف گاردن متراکم مانند محوطه‌هایی که روی زمین قرا دارند طراحی می‌شوند. در این نوع از بام سبز به طراحی نیمکت، استخر و پوشش گیاهی که بر روی زمین کاشته می‌شوند، پرداخته و به دلیل روش‌های مراقبتی مانند آبیاری و خاک و سایر مراقبت‌ها دارای وزن سنگین و بار بیش‌تر بر روی ساختمان است. این نوع روف گاردن برای ساختمان‌های جدید با در نظر گرفتن بار اضافی و سازه‌های ساختمان مناسب خواهد بود. زیرا عمق بستر کاشت برای این نوع بام‌های سبز 20 تا 60 سانتی‌متر بوده و باری حدود 290 تا 970 کیلوگرم بر مترمکعب را وارد بام می‌کند.

روف گاردن نیمه متراکم (نیمه متمرکز)

روف گاردن نیمه متمرکز سیستمی بین متمرکز و گسترده است و دارای عمق بستر 12 تا 25 سانتی و لایه‌های زهکشی با خاک و گیاهان عمیق‌تر است.  وزن وارده به بام 120 تا 200 کیلوگرم بر مترمکعب بوده و برای کاشت گیاهان، تنوع بیش‌تری را شامل می‌شود. این نوع از بام‌ها به نگهداری بیش‌تری نیاز داشته و هزینه‌بر است.

سیستم مدولار یا جعبه گیاه

این نوع سیستم از بام سبز، مدل‌هایی از پیش‌ساخته بوده که به راحتی روی بام و تراس ایجاد می‌شوند و پوشش گیاهی متنوعی دارند. این نوع سیستم سبب کاهش هزینه و مشکلات شده و وزن کم و قابلیت جابه‌جایی آن از بزرگ‌ترین مزیت‌های این نوع از روف گاردن به‌حساب می‌آیند.

روف گاردن که امروزه بسیار طرف‌دار پیدا کرده و جذابیت و زیبایی محیط را افزایش می‌دهد، اگر زیر نظر متخصصین و مهندیس خبره این زمینه طراحی و اجرا شوند، مشکلی ایجاد نخواهد کرد. همچنین برای گذراندن اوقات فراغت خود به‌خصوص در شهرهای بزرگ و شلوغ نیازمند پیمودن راه زیادی نیست و می‌توانید در همان ساختمان خود در فضایی دلنشین از آب‌وهوای پاک و تمیز محیط استفاده کنید.